Numer PESEL

Numer PESEL jest jedenastocyfrowym symbolem liczbowym (sprawdź znaczenie skrótu), który umożliwia szybką i łatwą identyfikację dowolnego obywatela Polski w każdym momencie. Dzieje się tak dlatego, że jest to numer zupełnie unikatowy, całkowicie różny dla każdego człowieka. Przeciętny Polak często nie zdaje sobie sprawy z tego, jak ważny jest dla niego PESEL. Okazuje się, że w ciągu całego swojego życia skorzysta z niego niezliczoną ilość razy, często przy załatwianiu zwyczajnych spraw życia codziennego. Dlatego o numerze PESEL warto wiedzieć nieco więcej.

Czego można dowiedzieć się z numeru PESEL?

Nie wszyscy wiedzą, że numer PESEL nie jest przypadkowym ciągiem jedenastu cyfr – wręcz przeciwnie, każda z nich ma swoje znaczenie. Znając numer PESEL danej osoby, łatwo można powiedzieć, kiedy się ona urodziła. Dzieje się tak dlatego, że pierwsze sześć cyfr numeru oznacza właśnie datę urodzenia. Dwie pierwsze cyfry są symbolem roku, dwie kolejne – miesiąca, zaś piąta i szósta cyfra są oznaczeniem dnia urodzenia. Przykładowo, osoba, której PESEL zaczyna się cyframi 860927, urodziła się 27 września 1986 roku.

Jest jeszcze fakt, o którym wie bardzo mało osób, a mianowicie, że numer PESEL może także powiedzieć co nieco o płci osoby go posiadającej. Po dacie urodzenia znajduje się ciąg czterech cyfr, z których ostatnia jest oznaczeniem płci. U kobiet jest ona zawsze parzysta, a u mężczyzn – nieparzysta. Ostatnia, jedenasta cyfra numeru PESEL, to cyfra tak zwana kontrolna. Przy pomocy określonego wzoru matematycznego można sprawdzić, czy dany numer PESEL jest zgodne z prawem.

W jakich sytuacjach przydaje się numer PESEL?

Warto wiedzieć, że numer PESEL jest identyfikatorem podatkowym dla osób, które nie posiadają zarejestrowanej działalności gospodarczej. Oznacza to, że koniecznie trzeba go umieścić na deklaracji w celu złożenia zeznania podatkowego oraz innych dokumentów skarbowych. Numer PESEL wykorzystywany jest także powszechnie w służbie zdrowia – na przykład w szpitalach służy do tego, by szybko i łatwo zweryfikować, czy pacjent posiada ubezpieczenie. Z numeru PESEL korzysta się także często w sprawach spadkowych, sądowych, przy zawieraniu umów cywilnoprawnych czy też załatwianiu spraw urzędowych.

System PESEL jest systemem wprowadzonym w Polsce w latach 1970-1974. W tamtych czasach bardzo duży nacisk kładło się na informatyzację całego kraju. Trzeba wiedzieć, że w planach było wprowadzenie bardzo wielu systemów podobnych do systemu PESEL. Plany te jednak spaliły na panewce i do czasów dzisiejszych przetrwał tylko właściwie system PESEL.